آزمایشگاه تشخیص طبی یک محیطی است که در آن نمونه‌های بالینی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند تا برای تشخیص بیماری‌ها و ارزیابی وضعیت سلامت فرد استفاده شود. در اینجا، نمونه‌ها شامل خون، ادرار، مدفوع، بافت و سایر نمونه‌های بدن هستند. در این مقاله در مورد مواد شیمیایی مورد استفاده در آزمایشگاه تشخیص طبی اطلاعاتی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید.

اهمیت استفاده از مواد شیمیایی آزمایشگاه تشخیص طبی

استفاده از مواد شیمیایی در آزمایشگاه تشخیص طبی بسیار مهم است و دارای اهمیت‌های زیر است:

 

 

 

تشخیص بیماری:

 مواد شیمیایی در آزمایشگاه تشخیص طبی برای تشخیص و شناسایی برخی از بیماری‌ها و حالت‌های پاتولوژیک استفاده می‌شوند.

پيشگيري و درمان:

 مواد شيميائي در آزمايشگاه تشخيص طبي به منظور پيشگيري، تعقيب و درمان برخي از بیماری‌ها به وسیله تشخیص زودرس کاربرد دارد.

پژوهش:

استفاده از مواد شيمىائي در آزمايشگاه تشخيص طبي براى انجام پژوهش‌هاى مربوط به بیماری‌ها، داروها و روش‌های جدید تشخیص و درمان بسیار حائز اهمیت است.

کنترل کیفیت:

 این مواد به عنوان استانداردها و کالیبراتورها در فرآیند اعتبارسنجی و تعادل دستگاه‌های تجزیه و تحلیل شامل سرومات، گاز خون، سرولوژي، هورمون شناسي و ژنتيكي به کار مي‌روند.

نمونه برداری و حفظ نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی

نمونه برداری و حفظ نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی از مراحل مهم در فرآیند تشخیص بیماری‌ها است. در ادامه به نحوه انجام این فرآیند پرداخته خواهد شد:

نمونه برداری: در ابتدا، نمونه‌ای از بیمار گرفته می‌شود. این نمونه می‌تواند خون، ادرار، سلول‌های پوست، بافت یا سایر محصولات بیولوژیک باشد. بستگی به نوع آزمایش و بیماری مورد نظر دارد.

حفظ نمونه: پس از برداشت نمونه، آن را در شرایط مناسب حفظ می‌کنند. به عنوان مثال، نمونه خون را در لوله‌ای با دستگاه جذب کُلِکس قرار داده و به چرخانده شده تا جامع کُلِکس جذب شود و خون تجزیه نشود. سپس، نمونه را در دمای مناسب (معمولاً یخچال یا فریزر) نگهداری می‌کنند تا زمان انجام آزمایش‌ برو آن فرا برسد. هر نمونه با برچسب مناسب علامت گذاری می‌شود.

محلول‌های حفظ کننده نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی

محلول‌های حفظ کننده نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی به منظور حفاظت از نمونه‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود. این محلول‌ها به صورت خاص طراحی شده‌اند تا باعث جلوگیری از تغییرات و تخریب نمونه‌های بیولوژیک شده و اطلاعات دقیق و قابل اعتماد را در مورد بیماران فراهم کنند.

برخی از محلول‌های حفظ کننده نمونه‌ها عبارتند از:

محلول فرمالین:

 این محلول برای حفظ بافت‌های بدن استفاده می‌شود.

محلول فریز:

 این محلول برای حفظ نمونه‌ها در دماهای پایین استفاده می‌شود تا نمونه یخ نزند.

محلول فیکساتیو:

محلول فیکساتیو در آزمایشگاه تشخیص طبی یک محلول است که برای حفظ و ثابت کردن سلول‌ها و بافت‌ها در نمونه‌های بیولوژیک استفاده می‌شود. این محلول به عنوان یک عامل حفظ استفاده می‌شود تا سلول‌ها و بافت‌ها در حالت طبیعی خود حفظ شده و از تغییرات و تخریب پذیرشان جلوگیری شود.

نحوه نمونه برداری از بیماران

آزمایش خون و ادرار که پرکاربردترین نمونه برداری‌ها هستند.

سایر نمونه‌برداری‌ها: بستگی به نوع آزمایش، مکان برداشت نمونه متفاوت است. به عنوان مثال، برای نمونه‌برداری سلول‌های پوست، یک قطعۀ کوچک از پوست با چاقو یا سوزن خصوصی بریده می‌شود. همچنین، در صورت لزوم، مایعات داخلی بدن مانند مایع مغزی و مایع شکم با سرنگ بیرون کشیده می‌شود.

نحوه توزیع و نگهداری نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی

توزیع و نگهداری نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی باید با رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی انجام شود. در زیر توضیحات مربوط به نحوه توزیع و نگهداری نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی آورده شده است:

برچسب‌گذاری:

 هر نمونه قبل از تحویل به آزمایشگاه باید با یک برچسب مناسب که شامل اطلاعات مورد نیاز مانند نام بیمار، شماره پرونده، تاریخ و ساعت جمع‌آوری و ... است، برچسب‌گذاری شود.

حفظ شرایط مناسب دما:

 بسته به خصوصیات هر نمونه (برای مثال خون، ادرار، بافت و ...)، دستورالعمل‌های خاص برای حفظ دما رعایت می‌شود.

حفظ شرایط مناسب نور:

 برخی از نمونه‌ها به نور آفتاب حساس هستند و باید در جاهای تاریک نگهداری شوند.

جداسازی مناسب:

 نمونه‌های مختلف باید به طور کامل از یکدیگر جدا شده و در ظروف یا قسمت‌های مجزا قرار گیرند تا هر گونه تلاقی و تغلظم احتمالی از بین برود.

 

آنالیز نمونه‌ها و تشخیص در آزمایشگاه تشخیص طبی

برای آنالیز نمونه‌ها در آزمایشگاه تشخیص طبی، روش‌های مختلف به کار می‌روند. این روش‌ها شامل:

روش‌های شبکه عصبي:

این روش‌ها بر پایۀ الگوريتم‌های يادگيري عميق كار مي‌كنند و قادر به تحليل داده‌های پيچيده و پاسخ دادۀ صحيح به سؤالات پزشكان هستند.

روش‌های بسط داده:

در این روش، داد‌ه‌ها با استفاده از الگوريتم‌های رياضي و آماري تحليل مي‌شوند و اطلاعات مفیدی دربارۀ وضعیت سلامت فرد استخراج می‌شود.

روش‌های بیوشیمیایی:

 این روش‌ها بر پایۀ تجزیه و تحلیل مولکول‌ها و ترکیبات شیمیایی در نمونه‌ها کار مي‌کنند.

 

 

روش‌های مولکولی:

این روش ها بر پایۀ تجزیه و تحلیل DNA و RNA در نمونه‌ها کار مي‌كنند.

بهداشت و ایمنی در آزمایشگاه تشخیص طبی

در زیر چند نکته مهم درباره بهداشت و ایمنی در آزمایشگاه تشخیص طبی آورده شده است:

پوشیدن لباس‌های مناسب مانند کلاه، دستکش، لباس و کفش مناسب.

استفاده از تجهيزات حفاظت فردی مانند ماسک و عینک.

همواره دستورالعمل‌های ایمن را در آزمایشگاه رعایت کنید. از چشیدن، استنشاق و یا لمس مواد شیمیایی خودداری کنید.

پاکسازی محیط بعد از آزمایش و آموزش سایرین.

در صورت بروز حادثه چکار کنیم؟

فوراً به اطلاع مسئولین و مدیران آزمایشگاه برسانید.

ایمنی همکاران را تامین کنید و آن‌ها را به محلی امن پناه دهید.

ارائه کمک پزشکی فوری در صورت مصدومیت اعضا

محدود کردن دسترسی به منطقه حادثه

جمع آوری شواهد و اطلاعات

تحلیل علت حادثه

در نهایت، سعی کنید همواره موارد مهم و اصولی در استفاده از مواد شیمیایی( عدم استنشاق، استفاده از عینک و دستکش، عدم تماس و...) را رعایت کنید و برای افزایش کیفیت کار، بهداشت و ایمنی را محل کار خود به نحو احسن اجرا نمایید.